We schenken de laatste tijd extra aandacht aan Rijkswaterstaat, vanwege de grote hoeveelheid projecten die er aankomt (zie V&R opgaves van Rijkswaterstaat). Onze tenderstrateeg beschreef in een eerdere blog vijf belangrijke kennistips voor het inschrijven op aanbestedingen van Rijkswaterstaat. Deze vijf tips werken we elk verder uit in aparte blogs. Dit keer: systems engineering.
De markt krijgt steeds meer vrijheid en verantwoordelijkheid bij de realisatie van infrastructurele projecten. Waar Rijkswaterstaat vroeger tot in detail de plannen uitwerkte, beperken zij zich tegenwoordig tot planuitwerking, conditionering en afspraken met de omgeving. Daarna dragen zij het werk op aan de markt. Om dit goed te kunnen doen, werkt Rijkswaterstaat met Systems engineering. Door de invloed van de markt verschuiven taken en rollen, en door de toenemende omvang en complexiteit van projecten moeten partijen steeds meer informatie overdragen. Systems engineering (SE) is een manier om al deze informatie effectief vast te leggen. Daardoor wordt gedurende de hele levenscyclus van het systeem gestuurd op de behoefte van de gebruiker.
Wat is Systems engineering?
Bij Systems engineering gaat het vooral over klanteneisen, ontwerpafwegingen en gemaakte keuzes. Door deze informatie goed op te slaan, wordt miscommunicatie voorkomen. Zo vermijden we fouten, vertragingen en schadeclaims.
Duidelijke communicatie
Duidelijke communicatie tussen de markt en Rijkswaterstaat is essentieel. De opdrachtgever moet de vraag duidelijk omschrijven, de opdrachtnemer moet zorgvuldig ontwerpen, de technische oplossingen verifiëren en valideren, en de kwaliteit van het werk waarborgen. Ook dienen beide partijen uitgangspunten en afspraken met de omgeving vast te leggen. De complexiteit van nieuwe contractvormen op basis van D&C en DBFM, waarmee projecten integraal worden aanbesteed, maken de noodzaak van gestructureerd werken alleen maar groter.
Uitgangspunten
Enkele uitgangspunten van Systems engineering zijn:
- Vroeg in de ontwikkelingsfase beschrijven van eisen en functies.
- Tegelijkertijd zowel eisen afleiden als het ontwerp verder uitwerken.
- Opstellen van klanteneisen-, systeemeisen- en vraagspecificaties.
- Gestructureerd ontwerpen van de passende oplossing bij de eisen.
- Realiseren van de oplossing en aantonen dat deze voldoet.
Het streven: ontwerpvrijheid
Het beschrijven van eisen en functies wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat. Zij streven ernaar zoveel mogelijk ontwerpvrijheid aan inschrijvers te geven. Daarom laten ze de decompositie van de te realiseren (sub)systemen in objecten vrij, wanneer dat kan. Alleen bij risicovolle (sub)systemen wordt een decompositie meegegeven. Afhankelijk van het type contract, is de laatste activiteit wel of niet onderdeel van de opdracht. In het ontwerp dient echter altijd rekening te worden gehouden met de onderhoudsfase van het werk.
Civiele en installatiebranche
Belangrijk is om Systems engineering niet alleen toe te passen in de civiele branche, maar ook in de installatiebranche. Juist in complexe projecten, zoals tunnels, sluizen, en waterkeringen, worden het installatie- en het civiele deel vaak van elkaar losgekoppeld. Dit kan leiden tot ontwerpfouten, problemen op raakvlakken en mogelijk tot storingen en veiligheidsrisico’s.
Leidraad Systems engineering
Alle partijen binnen de GWW-sector zien het nut en de noodzaak van Systems engineering. Daarom werken Rijkswaterstaat en ProRail, als grote opdrachtgevers van infrastructuur, aan de Leidraad Systems engineering(externe link). Dit gebeurt samen met de brancheorganisaties UNETO-VNI, Bouwend Nederland, Vereniging van Waterbouwers en NL Ingenieurs.
Meer weten?
Geen idee wat SE is? Of toe aan een update? Start nu te lezen en leren:
https://www.leidraadse.nl/downloads (begin het lezen met de v3)
https://www.rijkswaterstaat.nl/zakelijk/zakendoen-met-rijkswaterstaat/werkwijzen/werkwijze-in-gww/systems-engineering
https://standaarden.rws.nl/
Of, als je hier al veel van weet, kunnen we je hier goed gebruiken! Bekijk hier onze openstaande vacatures.
Volgende keer
Binnenkort schrijven we een uitgebreide blog over de toegevoegde waarde van systems engineering in de civiele techniek. Zodra deze online komt, zetten we de link in deze blog!
